Palland (Beek) – boomgaard
Berichten over Palland – poel
Over Palland
Op de hellingen van de stuwwal ter hoogte van huize De Wylerberg verzorgt het IVN Rijk
van Nijmegen 3 boomgaarden. Er staan voornamelijk appel en perenbomen, bij elkaar zo’n
120 stuks. De weilanden worden begraasd door halfwilde koeien. Dat betekent dat de jonge
bomen beschermd moeten worden tegen vraat. In het omringende landschap treffen we holle
wegen en oude graften aan, een roggeakker, bronnen en beken, een poel en bossen.
Waarom beheer van oude boomgaarden
Door het IVN Rijk van Nijmegen worden op een aantal plaatsen in het Rijk van Nijmegen
oude hoogstamfruitboomgaarden in stand gehouden. Deze vormen bijzonder waardevolle
natuur en landschapselementen. Door de natuurvriendelijke wijze van beheer treffen we er
planten en dieren aan die in een moderne productieboomgaard nagenoeg niet voorkomen.
Zonder de inzet van onze werkgroep zouden deze boomgaarden verloren gaan.
Ontstaan, functie en natuurwaarden
De fruitteelt kwam in ons land met de komst van de Romeinen. Aanvankelijk bij kloosters en
kastelen. Later als zelfvoorziening rond de boerderijen. In het begin van de 19e eeuw was in
grote delen van Nederland ieder dorp omgeven door een gordel van hoogstamboomgaarden.
Aan het eind van de 19e eeuw werd het areaal uitgebreid met het hoogtepunt rond 1950.
Daarna begon de teruggang met de introductie van de moderne soorten op laagstam. Na 1960
zijn de meeste hoogstamboomgaarden gerooid. Men kreeg een rooipremie. De grootste
bedreiging op dit moment is de verwaarlozing van de nog resterende hoogstamfruitbomen. De
hoogstamfruitbomen behoren tot het erfgoed van Nederland. Vroeger bepaalde alleen de
vruchtopbrengst de waarde. De ouderwetse fruitrassen behoeven geen of minder chemische
bestrijding. Veel insectensoorten doen zich te goed aan nectar en fruit. Vogels en vleermuizen
gaan op jacht in de bomen. Muizen, das, haas, konijn, ree, egel en bunzing zijn vaste
bezoekers. Oude boomgaarden kennen een grote variatie aan rassen. Alleen de appel al heeft
een kleine duizend variëteiten. Behoud van de genenbank voor de toekomst is van belang
Doel en effect
Doel is het tegengaan van verval door onderhoudssnoei en verjonging van de boomgaarden
door het planten en in vorm snoeien van nieuwe bomen van oude rassen. Onderhoudssnoei is
erop gericht voldoende lichtinval in het hart van de kroon en verjonging van het vruchthout te
krijgen.
