Heumensoord

Heumensoord

Historie

Heumensoord ligt binnen de gemeente Heumen en is grotendeels eigendom van de Gemeente Nijmegen. Tot eind 70-er jaren was Heumensoord in gebruik bij defensie. Er werd geoefend met schieten. Daarvoor waren de rechte paden en heidevelden nuttig. Ook zien we nog de opgeworpen zandheuvels die dienden als munitievanger. Op één daarvan staat een stalen kruis, mikpunt voor de granaatwerpers.

Her en der vinden we puin alsof er huizen gesloopt zijn Het puin vindt zijn oorsprong in de grote brand in de stad in 1944. Op Heumensoord was geen bewoning.

In 2002 begon de gemeente aan besprekingen met Natuur Monumenten om het beheer over te nemen. In 2012 werd overeenstemming bereikt, Natuur Monumenten  kreeg erfpachtbeheer. Het overgedragen terrein omvat ook het Vitens-gebied noordelijk van de Scheidingsweg. Direct na het tekenen van de beheervisie werd een deel van het terrein (2/5) verkocht aan Vitens. Vanaf dat moment wordt Heumensoord beheerd als natuurgebied.

Door het ingezette beheer heeft het bos zich ontwikkeld van een doorgaans eentonig bos met veel monotone bospercelen en kaarsrechte paden, tot een gevarieerd bos met een aantrekkelijke padenstructuur. De biodiversiteit is toegenomen en de belevingswaarde vergroot.

Bijzondere elementen

Rododendrons

Heumensoord kent veel rododendrons. Die verwijzen meestal naar een oprijlaan of een landhuis. Dat is hier niet zo. Ze zijn in de jaren 30 in het kader van de werkverschaffing geplant. Ze lijden nu aan een ziekte waardoor sommige exemplaren wegkwijnen. Zieke exemplaren worden gekapt en verwijderd.

Jeneverbesstruiken

Dicht tegen de Scheidingsweg liggen een paar terreintjes met oude jeneverbesstruiken. De jeneverbessen Ze zijn in slechte staat. Natuurmonumenten heeft een aantal bomen gekapt zodat ze meer zon krijgen. Klik hier voor een beschrijving van de jeneverbes-struwelen op Heumensoord

Het oude perceel

Ter weerszijden van een rustieke laan ligt een vlak Grove Den uit 1854. Het is een eerste herbebossing van de heidevlakte die daar was voor 1850. Het bos heeft een heel eigen karakter. Het heeft een open aanblik, omdat de dikke stammen ver van elkaar staan weinig onder-begroeiing hebben.

Wildleven op Heumensoord

Wat betreft de vogels: er broedt een raaf. De wespendief wordt gezien. Naast de bonte specht kun je ook de roffel van de zwarte specht horen. De nachtzwaluw, komt geregeld vanuit Mulderskop even over. En vele andere vogels laten hun geluid horen.Er leven veel reeën. De vos, de das en wild zwijn trekken door het terrein.

Heiderijk

Heumensoord was betrokken in het plan Heiderijk. Het plan Heiderijk was een unieke samenwerking tussen Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de Gemeente Nijmegen (beheervisie). Het doel van het plan was de versnipperde heidevelden op de stuwwal weer met elkaar in contact te brengen. Heiderijk valt in de tijd samen met de overdracht van Heumensoord aan Natuurmonumenten.

Heumensoord kent een aantal heideterreinen die geïsoleerd zijn geraakt van de heide verder op de stuwwal. Het plan voorziet in het maken of herstellen van corridors die de fauna gelegenheid geven zich te verplaatsen. De corridor (corridor 1 in het plan) loopt helemaal rond het centrale bosgebied. Het centrale heideterrein is in de jaren 30 geïsoleerd geraakt door aanplant van grove den. Door de commotie die in 2010 ontstond rond het verwijderen van bos op Mulderskop is het herstellen van de corridor in de koelkast gezet. Het ziet er naar uit dat deze ontbrekende verbinding binnenkort wordt hersteld.

Bij de conferentie van Bern over natuurbehoud op Europees niveau heeft Nederland een bijzondere verplichting op zich genomen de levensgemeenschappen die afhankelijk zijn van de heide voor ondergang te behoeden. Dit hangt samen met de ligging van Nederland: dicht bij de zee, schrale dekzandgronden.  Veel insecten, reptielen en vogels zijn aangewezen op dit type landschap. Veel daarvan vind je terug in de rapporten van het bureau Natuurbalans.

Masters

Een kleine groep vrijwilligers van ivn nijmegen werkt geregeld  (een vrijdagochtend in de maand) aan het vrijhouden van de corridors en andere werkzaamheden gericht op versterken van de natuurwaarden.

Het plan Heiderijk zoals weergegeven in de Beheervisie

Bronnen