Verslag werkochtenden Bloemendal 6 en 7 september 2024

DOOR: GABRIËLLA

Vijf mannen en een vrouw staan op de vroege vrijdagmorgen van 6 september klaar om aan de slag te gaan in Bloemendal, het meest natuurrijke stukje Nijmegen in stadspark Staddijk. De dagen
ervoor heeft Henny het blauwgrasland gemaaid en op rillen gelegd mijn zijn speciale trekker met
superlichte banden. Twee werkochtenden zijn er voor ingepland om al het maaisel
naar de overkant van het pad te brengen waar het kan worden opgehaald door de
gemeente. Het afvoeren van maaisel is belangrijk om het gebied te verschralen en het
blauwgrasland in stand te houden.

Voortvarend gaan de zes aan de slag in het Oostelijk deel van Bloemendal, hoewel Henny had aangeraden om te beginnen met het Westelijk deel omdat daar meer ligt en het werk dus zwaarder is.

Tegen pauzetijd is het meeste maaisel al van het Oostelijke deel verwijderd, mede dankzij de versterking van drie mannen. Na de pauze verhuist Henny met zijn trekkertje en aanhanger naar het Westelijke deel met drie volgelingen, terwijl de andere vrijwilligers met draagbaren het maaisel van het Oostelijk deel afvoeren alvorens te genieten van de soep van Geerten. Henny en zijn volgelingen sluiten daarbij snel aan.
Het maaisel wat nog niet afgevoerd is op het Westelijk deel, wordt zoveel mogelijk op hopen gelegd. Dit moet ervoor zorgen dat de verwachte regen niet alles doorweekt.

Op zaterdag 7 september staan er acht mannen en drie vrouwen klaar om het restant af te voeren, daaronder twee nieuwelingen. Alvorens aan de slag te gaan, geeft Henny nog wat uitleg over het gebied en waarom het Bloemendal zo bijzonder is. Daarvoor gaat hij terug naar het eind van de laatste ijstijd het
Weichselien. In een warmere periode zo’n 15.000 jaar geleden zette een meanderende Maas een kleilaag af. Daarop volgde een koudere periode, waarin de klei werd gevriesdroogd. Dit leidde tot een heel
compacte laag klei. Dat deze klei nog aan de oppervlakte ligt is redelijk uniek en heeft te maken met de knik die ligt bij Heumen en die Nederland verdeelt in een westelijk deel dat steeds dieper wegzakt en een oostelijk deel dat omhoog komt. Bloemendal ligt precies op de knik en daarom ligt de compacte kleilaag nog steeds aan het oppervlakte.
De naam Bloemendal komt overigens niet van de vele zeldzame bloemen die er groeien, zoals het vetblad, de grote keverorchis en de moeraswesporchis, maar van een ambtenaar bij de gemeente Nijmegen die Bloemendal heette en betrokken was bij de aanleg van het Stadspark Staddijk in
de jaren zeventig.

Bij de aanleg heeft het Bloemendal haar oude kleibodem behouden. Op oude kaarten is al te zien dat juist op deze plek grasland lag, terwijl er omheen moerasbos lag, voornamelijk elzenbroekbos. Wel kan het zijn dat er wat zand is toegevoegd, want her en der is wel wat zand in de bodem te vinden.
Het werk loopt voortvarend en met extra ondersteuning, de ploeg groeit uit tot 16 personen sterk, is het werk rond 12.00 uur klaar.

Ondertussen zijn er nog bijzondere ontdekkingen gedaan. Zo wordt een waterspitsmuis gezien en een
veenmosvuurzwammetje met zijn kenmerkende rode hoed.